SAP sistem izleme kısa rehberi

Bu blog'un SAP blogs üzerindeki (ingilizce) versiyonu için lütfen buraya tıklayınız.

SAP kullanan bir şirketin bilgi işlem departmanında çalışan SAP sistem yöneticisi, SAP basis yetkilisi ya da IT destek yetkilisi iseniz, sizden şirketin temel sistemi olan SAP sistemlerini her zaman sağlıklı, ayakta ve güvende tutmanız beklenir.

Sistemin kapalı / erişilemez / yavaş olmasını önlemeniz , bundan kaynaklanacak iş kayıplarını düşürerek ve kullanıcı şikayetlerini önleyerek şirketinize katkı sağlayacaktır.



SAP sistem izleme (monitoring) günlük rutin olarak yapılan bir iştir, bir veya daha fazla sayıda sistem için her gün çeşitli kontrolleri sürekli olarak yapmanız gerekir , bu sebeple zaman harcamanıza sebep olur.

Ancak neye bakmanız gerektiğini , gereken SAP işlem kodlarını tam olarak biliyor iseniz ve de pratik sistem izleme araçları kullanıyor iseniz bu iş çok daha kolay hale gelir.

Bu kısa rehberde SAP izleme & kontrollerinizi kolaylaştırmak için gerekli olan işlemleri topladık, aynı anda bulut çözümümüz "System Guard" ile bunların ne kadar kolaylaştığını da açıkladık.

SAP sisteminiz kapanırsa alarm uyarısı alın

SAP sisteminizin her an ayakta olduğundan emin olmak işinizin önemli bir parçasıdır. Bir işletim sistemi hatası, güç kesintisi vb. bir sebepten sunucularınız kapanabilir.

Bu gibi plansız sistem kapanması / arıza durumlarında sizi uyaracak bir alarm sistemi kullanmalısınız.

Aslında basitçe şunu yapabilirsiniz , SAP sunucunuza her dakika Ping gönderen ve yanıt gelmez ise size email atan küçük bir programcık yazabilirsiniz. Ancak bu iyi bir çözüm değildir, çünkü sunucular bazen her türlü talebe yanıt veren ancak aşırı yavaş yanıt veren durumlara girebilir ya da yazdığınız Ping gönderen programın çalıştığı sunucunun kendisi de bir sebepten kapanabilir.

System Guard sistemlerinizi düzenli olarak kontrol eden bir bulut tarafına sahiptir, hemen hemen her dakika sistemlerinizin yanıt verdiğine emin olur ve yanıt süresinin de otomatik olarak oluşturduğu istatistiklere göre iyi seviye de olduğuna emin olur, bunlara göre bir problem görürse sizi uyarır.

SAP sisteminize erişilemiyor ise alarm uyarısı alın

Bir network erişimi / firewall probleminden dolayı SAP sisteminize erişilemediğinde, sisteminiz offline duruma geldiğinde sizi uyaracak bir alarm sistemi kullanın.

Şirket iç ağınızın dışında bir sunucuda koşan bir yazılım , bağlantı durumunu kontrol ederek size bu konuda uyarı verebilir. Bu şekilde sunucunun internete bağlılığını kontrol edebilirsiniz.

System Guard'ın bulut tarafı SAP sisteminizde erişim sorunu tespit ettiğinde size uyarı gönderir.

SAP sunucularınız yavaş yanıt verdiğinde uyarı alın

SAP sisteminizde yavaşlama var ise sebebini nasıl bulursunuz ?

SAP sisteminizdeki bir yavaşlama bir çok sebepten kaynaklanabilir,
İşletim sistemi / donanım kontrolleri için ST06 işlem kodu'nu kullanabilirsiniz.
İşlemci (CPU), Hafıza kullanımı & swap yapma, Hard disk kullanımı, Veritabanı cevap süresi gibi bir çok değişken burada mevcuttur.


Burada yüksek CPU kullanımı gibi anormal bir durum görürseniz, şu menü adımına gidin :
Detail Analysis > Go to > Current Data


Burada işletim sistemi değerlerini kontrol edebilir ve bir önceki 24 saat ile karşılaştırabilirsiniz.
Buradan son 24 saatte neyin değiştiğini görebilirsiniz.

Ancak genellikle her performans problemi zaten SAP'de çalışan bir işlemden kaynaklanır.
SAP için kullandığınız sunucu donanımını başka yazılımlar için de aynı anda kullanmıyor iseniz, en kısa yöntem SAP işlem proseslerini kontrol etmektir. Bu sayfada alt kısımda işlem kodu SM66 ile ilgili yazdığım kısma göz atın, yavaşlama sebebini daha hızlı tespit etmenize yardımcı olacaktır.

SAP performans takibini doğru şekilde nasıl yapmalısınız ?

Bir SAP sisteminin ne zaman yavaş olduğuna karar vermek için, öncelikle normal durumdaki cevap hızını bilmeniz gerekir.

Ancak cevap hızının normalinin de sabit bir değeri yoktur, zamana göre değişir. Şöyle düşünün : SAP sunucusu gündüzleri geceye daha yavaş ve meşgul olabilir , çünkü insanlar işe gelir ve çalışır. Ya da haftaiçi gündüz saatlerinde haftasonu gündüz saatlerine göre daha yavaştır.

Genellikle karşılaştığımız başka bir durum ise SAP sunucularının ay sonlarında daha yavaş olmasıdır, çünkü FI / CO kapanış işlemlerinden dolayı muhasebe departmanları bir çok işlem yapar ve sistemi meşgul eder.

Bu durumda SAP CCMS ( işlem kodu RZ20 ) kullanıp bir alarm kurduğunuzu ve işlemci kullanımı % 70'in üzerine çıktığında size email gönderdiğini düşünün. Muhtemelen gün içerisinde 10'larca email alırken, gece hiç bir uyarı almazsınız. Çünkü % 70 sabit bir limit değeridir, istatistiklere bağlı değildir.

Cevap süresi & işlemci kullanımı gibi ölçütlerin zaman üzerinde istatistiklerini oluşturmak size sistemin ne zaman normal , ne zaman anormal olduğu ile ilgili doğru bilgi verir.

System Guard sistemin cevap süresi gibi ölçütlerini sürekli ölçer , saklar ve zaman üzerinde istatistiklerini oluşturur, size mobil telefonunuzda dahi görebileceğiniz şekilde grafik olarak sunar. Alttaki görüntüde kırmızı grafik şu an, mavi grafik istatistiğe göre olması gereken cevap süresidir.



Bu şekilde sistemin bir anda yavaş ya da normal olduğuna doğru olarak karar verir ve gerektiğinde uyarı üretir.

Size gönderdiği uyarıda hangi kullanıcı ve hangi işlemin sistemde yavaşlamaya sebep olduğu gibi işinizi kolaylaştıracak önemli bilgileri zaten verir.

SAP Performans Problemlerini Çözmek

SAP sistem performansınızı atırmak ya da yavaş SAP raporlarını hızlandırmak için bir çözüm arıyorsanız
ya da tüm ABAP kodlarınızı performans zayıflıkları açısından tarayıp kontrol etmek istiyorsanız,
bu sevise göz atınız : ABAP Hızlandırıcı

Tek tıklama ile bir ABAP programı ya da RFC fonksiyonunun hızlandırılmış & optimize edilmiş versiyonunu elde edebilir ve sisteminize yükleyebilirsiniz.

Uygulama sunucuları ve yük dağılımını kontrol edin

SM51 işlem kodu ile sisteminizdeki aktif SAP uygulama sunucularını görebilirsiniz.



Yük dengelemesi yapmak için SAP yönlendirici (dispatcher) komponenti, SAP Gui ya da internet (ICM) üzerinden gelen talepleri uygun / boş olan uygulama sunucuları üzerindeki proses'lere (work process) yönlendirir.

İş proseslerini kontrol edin

İş proseslerini görüntülemek için SM51 ekranı üzerinde bir uygulama sunucusu seçip ona logon olun ve o sunucu üzerinden SM50 işlem koduna gidin.



Burada "çalışıyor", "beklemede", "durduruldu" gibi farklı durumlarda olan iş proseslerini göreceksiniz. Buradan kısaca o sunucuda iş prosesslerinden kaç tanesinin kullanımda kaçının boşta olduğunu zaten anlayabilirsiniz.

Bir iş prosesi "çalışıyor" ("running") durumunda ise "işlem" ("action") kolonunda şu anda ne iş yapıldığını, "tablo" ("table") kolonunda hangi veritabanı tablosunun okunduğunu, "program" kolonunda hangi ABAP programının çalıştığını görebilirsiniz.

Eğer burada tüm proses'ler meşgul durumda ise , bir sonraki kullanıcı işlemi bir proses boşalana kadar bekler. Bu durum kullanıcıların ekranında donmaya sebep olabilir.

"Zaman" (time) kolonu kırmızı renk ise proses'in uzun zamandır meşgul olduğunu ifade eder. Eğer bir kullanıcı bir prosesi çok uzun süre meşgul durumda tutuyor ise neden olduğunu sorgulayın, bazen sadece programlama hatalarından kaynaklanan sebeplerle prosesler aşırı uzun sürelerde günlerce çalışabilir.

Gerekiyor ise şu menü adımı ile bir proses'i iptal edebilirsiniz : Process > Cancel Without Core

"Tip" ("type") kolonunda iş prosesinin tipini görebilirsiniz, burada "DIA" : dialog iş prosesi türüdür. DIA türündeki iş proseslerinin sayısı kullanıcılar için yeterli olmalıdır. Yetersiz görünüyor ise sayısının artırılması için Basis desteği alabilirsiniz ya da sisteminize yeni bir uygulama sunucusu ekletmeniz gerekiyor olabilir.

System Guard mobil ekran ya da web monitor ekranı üzerinde , sisteminizdeki tüm uygulama sunucuları üzerindeki yük dağılımını aşağıdaki resimdeki şekilde grafikler ile gösterir. Sunucular zaten normal durumda görünüyor ise kontrol için zaman harcamanıza gerek kalmaz.

Global iş prosesi görüntüleme ekranını kullanın - SAP işlem kodu SM66

Sistem genelindeki tüm iş proseslerini , uygulama sunucularına tek tek girmeden tek bir ekranda görüntülemek için SM66 işlem kodunu kullanın. Pratik bir işlem kodudur.

Örneğin sisteminizde bir performans sorunu çıktığında hangi proseslerin çok uzun zaman çalştığı / çok yük yarattığını tespit etmek için SM66 ekranını kullanabilirsiniz. Buradan ilgili proses, onu çalıştıran kullanıcı, çalışan program konusunda hemen fikir sahibi olabilir ve gerekiyor ise müdehale edebilirsiniz.

Arka plan ( Job ) programlarını kontrol edin

SAP sisteminizde çalışan arka plan işlerinizi (background job) kontrol etmek için SM37 işlem kodunu kullanın.
( Ayrıca SM36 işlem kodu yeni arka plan işleri eklemek için kullanılır. )

SM37 ilk ekranında iş durumlarını filtrelemek için "planlı", "onaylandı", "hazır", "etkin", "iptal edildi" gibi seçenekler göreceksiniz.

Tüm statüleri seçin, kullanıcı ve iş adı için "*" koyun , tarih aralığı için bugün'ü seçin ve raporu çalıştırın.


Tüm işleri ekranınızda göreceksiniz, "İptal edildi" durumunda olanları kırmızı renkte göreceksiniz, onları kontrol edin. Ayrıca çok uzun süre çalışan / çalışmakta olan işleri de kontrol etmelisiniz ( genellikle 2 saatten fazla sürenler ).


Günlük, saatlik, haftalık peryotlarda otomatik olarak tekrar çalışan işleriniz olabilir. Genellikle her çalışmada süre birbirine yakın olmalıdır. Eğer bir çalışma diğerlerine göre çok daha uzun sürmüş ise bu da bir problem göstergesidir, çalışan ABAP programı incelenmelidir.

İş hataları bir çok hatadan kaynaklanabilir.
"İş günlüğü" ("job log") butonuna basarak işlem log'unu görüntüleyebilir, oradan hata sebebini anlayabilirsiniz. Ya da program bir hata üretmemiş ise "Kuyruk" ("spool") butonuna basarak çalışması esnasında ürettiği mesajları / sonuç raporunu alıp inceleyebilir ya da bu işin sorumlusuna gönderebilirsiniz.

Bir arka plan iş programı teknik bir hata ile sonuçlandı ise işlem kodu ST22'de görebileceğiniz bir Dump mesajı da üretecektir, teknik / programatik hata detayını oradan tespit edebilirsiniz / programcı arkadaşlara gönderebilirsiniz.

System Guard SAP sisteminize kurduğunuz her arka plan işini otomatik olarak takip eder.

İzlediğiniz bir arka plan iş'i hata alırsa size uyarı gönderir.

Ayrıca tekrar eden işler için otomatik olarak zaman takibi yapar ve ortalama süre elde eder. .

Eğer bir çalışmada , ortalamaya göre çok daha uzun sürede çalışır ise hata uyarısı gönderir, cep telefonunuz ve web monitor ekranınızdan haberdar olmanızı sağlar. Bundan farklı iş tutarsızlıklarını da takip etmektedir.

Dump mesajlarını kontrol edin - SAP işlem kodu : ST22

ABAP programları çalışırken, hatalı bir durum olursa ve bu durum program kodu içerisinde yorumlanamadı ise Dump'lar oluşur. Burada oluşan durum her ne ise programcı tarafından ön görülmediğini ve anlaşılır bir hata mesajına dönüştürülmediğini anlamalısınız.

Bu durumlarda SAP, durumun daha sonra anlaşılabilmesi için programdaki duruma ait bir çok detayı otomatik olarak saklar, sakladığı veriye "Dump mesajı" diyoruz. Dump mesajında hatanın tanımı, kullanıcı, program hatta programdan seçilen bazı değişkenlerin değerleri dahi bulunur.

İşlem kodu ST22'de gördüğünüz dump mesajlarına göz atın , eğer şirketinize ait (Z'li) bir program ise bu Dump mesajını programcıya gönderin, SAP standart programlarına ait ise sisteminize uygulanması gereken bir SAP note ya da güncellemesi olduğuna işaret eder. Hata metnini SAP servis kullanıcınız ile aratın ve ilgili güncellemeleri kontrol edin.

ST22 işlem kodu için ; ilk ekranda "Bugün" butonua basın ya da farklı bir tarih aralığı girin.


Dump mesajı detaylarına bakmak için çift klik yapın.


System Guard sürekli olarak sistemindeki Dump mesajlarını kontrol eder ve size kullanıcı / program / hata detayını içeren uyarılar gönderir. Her dump oluştuğunda ya da günde bir defa olmak üzere konfigüre edebilirsiniz.

Ayrıca System Guard farklı özel durumları da takip eder; örneğin aynı Dump mesajı sık sık tekrar ediyor ise de size uyarı verir. Bu durum genellikle SAP canlı sisteminize bir request taşındığında ve bunun sonucunda kritik bir program bozulduğunda oluşur. Bu durumlarda o program acil olarak düzeltilmelidir / request'e ait sorumluya bilgi vermelisiniz.



Böyle kriz durumlarında işlem kodu SM01'i kullanarak artan Dump mesajlarına sebep olan işlem kodunu geçici olarak kilitleyebilirsiniz.
Böylece aynı işlem koduna yeni kullanıcılar giremez ve sorun çözülene kadar yeni Dump mesajları engellenmiş olur.

Transport Hatalarını Kontrol Edin - SAP işlem kodu STMS

TMS : "Transport Management System" yani "Transfer Yönetim Sistemi" demektir. Şirketinizin iş ihtiyaçlarından dolayı programcı & danışmanlar SAP programlarını değiştirebilir, sisteminize yeni programlar ya da uyarlamalar ekleyebilir. Bu değişiklikler geliştirme (development) sistemlerinizde yapılır, genellikle QA (kalite kontrol) sistemlerinizde test edilir ve en sonunda SAP canlı sistemlerinize işlem kodu STMS ile taşınır.

Taşıma sırasında hata oluşursa , bu durumda programları etkileyebilir ve işlem kodu ST22'de gördüğünüz Dump mesajlarına sebep olabilir.

SAP canlı sisteminize giren / girmek için bekleyen tüm request'leri görüntülemek için işlem kodu STMS'i kullanın.

STMS'in ilk ekranında genellikle 3 adet sistem görürsünüz : Geliştirme sistemi (Development), Kalite Ölçüm sistemi (QA) ve Canlı sistem (Production).


Canlı sisteme çift klik yapın , genellikle adında "Production" anlamında bir "P" geçer.

Hata almış olan transfer ve request'leri alltaki gibi görebilirsiniz :


Hata detayını görmek için bir request seçin ve "Logs" butonuna basın.

Sistem yöneticisi olarak bu problemler sizin kendinizin çözeceği problemler değildir, ilgili request'i yaratan programcı & danışman ile paylaşın ve çözüm talep edin.

Eski bir tarihte yaratılmış bir request'i asla onay almadan canlı sisteme taşımayın, çözülmesi zor problemlere sebep olabilir.

System Guard STMS'de görünen tüm transferleri sizin için düzenli olarak kontrol eder, hata oluştuğu durumda size uyarı gönderir. Mobil cihazınızda transport numarası, sorumlu ve hata detaylarının tümüne erişebilirsiniz.

Kilit (Lock) kontrolü yapın - SAP işlem kodu SM12

SAP'de bir kullanıcı bir objeyi değiştirmeye başladığında, kilit objeleri başka bir kullanıcının aynı anda o objeyi değiştirmesine engel olur. Bu data tutarlılığı için gerekli bir özelliktir.

Basitçe bir fatura belgesini düşünün, bir kullanıcı faturada değişiklik yaparken aynı anda başka bir kullanıcı değişiklik yapamaz.

İlk kullanıcı faturaya değişiklik modunda giriş yapınca , işlem kodu SM12'de bir kilit kaydı görünür.

Örneğin genel kilit hatalarından birisi "The plant data of the material ... is locked by the user ..." dır. Bu durum otomatik mal harekelerinde başarısızlık olup ilgili kilit kaydı SM12'den silinmediğinde olur.

Bir anda SAP sistemindeki lilit (lock) kayıtlarını görüntülemek için işlem kodu SM12'ye gidin, kullanıcı alanında "*" girin ve raporu çalıştırın.


Bazen kilit kayıtları uzun süre sistemden silinmez, çünkü yaratan kullanıcı , bunu silemeden sisteme bağlantısını kaybetmiş olabilir. Araç çubuğunda görünen çöp kutusu şeklindeki butona basarak silebilirsiniz.

Ayrıca bazen programatik hatalardan dolayı bazı programlar / arka plan işleri çok sayıda kilit kayıtları üretir, maximum kilit sayısı için SAP sisteminizde bir limit vardır, bu dolduğunda sistem yeni kilit kabul etmeyeceği için diğer kullanıcıların çalışmasına engel olur.

"SAP lock table overflow" bu durumda alacağınız hata mesajıdır.

SAP kilit sayısı limitinin % kaçının kullanımda olduğunu görmek için işlem kodu SM12 ilk ekranında Extras > Statistics seçeneğini seçin ve “Maximum Number of Lock Owners” , “Maximum Fill level” ve “Current Fill Level” alanlarına göz atın:



Çok fazla sayıda kilit kaydı oluşmasından kaynaklanan bir kriz anında, problemin sebebini bulana ve çözene kadar yeni kilit kayıtlarını durdurmak için SAP işlem kodu SM01 ile sebep olan işlem kodunu bloke edebilirsiniz.
Bu şekilde yeni kullanıcılar o işlem koduna giremez ve daha fazla kilit kaydı oluşması engellenir.

System Guard SAP sisteminizdeki SAP kilit kayıtlarını sürekli olarak takip eder, uzun süre kalan kilit girişleri olduğunda, kilit sayısında tehlikeli seviyede artış olduğunda ve birkaç farklı özel durumda size uyarılar gönderir, mobil telefonunuzdan izlemenizi sağlar.

Yedek kontrolü yapın - SAP işlem kodu DB12

Olası bir felaket durumunda her zaman yedeklere ihtiyaç duyabilirsiniz. SAP işlem kodu DB12'de en son başarılı şekilde alınan yedek kaydını görebilirsiniz, ya da yedekleme tarihçesine göz atabilirsiniz. Burayı günlük olarak kontrol etmenizi tavsiye ederim.


System Guard yedekleri her gün sizin yerinize kontrol eder, bir önceki günde yedek alınmamış ya da hatalı ise size uyarı verir.

SAP sistem loglarını gerektiğinde kontrol edin - SAP işlem kodu SM21

SAP sistem logu her türlü uyarı, hata, proses mesajları, başarısız logon gibi durumları belirli bir süreye kadar tutar. Tutulan log türleri ve detaylar log derinlik ayarlarına göre değişebilir. Anlayamadığınız bir durum olduğunda sebebi için sistem log'larını işlem kodu SM21'den kontrol edebilirsiniz.

Tarih alanlarını doldurun ve “Reread System Log” butonuna basın.


Alttaki resimdeki şekilde değişik türlerdeki olaylara ait log kayıtlarını göreceksiniz :


System Guard belirli bir peryoda kadar sistem log'larını saklar ve mobil cihaz / web monitor ekranlarınızdan görmenizi sağlar. Herhangi bir durumda sebebini anlamanızı kolaylaştırmak amacı ile bunu sağlar.

Yetki değişimlerini kontrol edin

Gelecekteki denetimleriniz ve SAP uygulama güvenliği için kullanıcılardaki yetki değişimlerinin farkında olmalısınız.

SAP_ALL, SAP_NEW ya da şirketinize özgü olan kritik yetki rol / profillerinin kimlerde olduğunu takip etmelisiniz.

SAP'de yetki değişimi kayıtlarını işlem kodu SUIM'den görebilirsiniz. SAP GRC kullanıyor iseniz oradan da detaylı raporlar alabilirsiniz.

Bir kullanıcıya atanmış yeni yetkileri görmek için şu menu adımını kullanın : Change Documents > For Users


Ayrıca “For Roles” , “For Profiles” seçenekleri ile hangi kullanıcıların spesifik rol ve profilleri aldığını da sorgulayabilirsiniz.

System Guard sisteminizdeki yetki değişimlerini sürekli olarak 7/24 takip eder, bir yetki değişimi tespit ettiğinde hangi yetki rol/profili olduğu, yetkiyi veren ve alan kullanıcı gibi tüm detayları içeren bir uyarı gönderir.

Ayrıca kritik yetkiler için özel alarmlar da kurabilirsiniz.

Sistem parametre değişikliklerini kontrol edin

SAP sisteminizin genel çalışmasını etkileyen sistem parametreleri mevcuttur. Bunların bir grubu sadece sistem yeniden başlatıldığında etkin olurken, diğer bir grubu buna ihtiyaç duymaz. Sisteminizdeki parametre değişimlerinin tarihçesini işlem kodu TU02'den alttaki şekilde izleyebilirsiniz :
Ayrıca gördüğünüz bir parametrenin ne anlama geldiğini ve şu anki değerini merak ediyorsanız, işlem kodu RZ11'i kullanabilirsiniz. Bu işlem kodunda parametreye ait döküman da alttaki görüntüdeki şekilde mevcuttur :



Umarız bu kısa rehber sizin için faydalı olmuştur,
Teşekkür ederiz !


Yazar : Bülent Balcı
Yönetici Ortak - Novaline
Email : bulent.balci@novaline.com.tr
LinkedIn : https://www.linkedin.com/in/bulentbalci